Week van de poëzie: My mistress’ eyes

Een eTwinning-project waarin gewerkt wordt rond de stereotypes van schoonheid in poëzie in alle talen.

Dit project draait rond poëzie, maar wat is poëzie? Daar gaan we in de volgende stappen dieper op in. Je kan de leerlingen alvast jouw lievelingsgedicht voorlezen, een gedicht waarvan je denkt dat zij het zullen appreciëren of een liedjestekst. Is dat immers ook geen poëzie?

2. Voorstelling van de deelnemers en het project

• Wat is poëzie? Laat de leerlingen hierover brainstormen. Geef hen verschillende gedichten met variërende inhoud en vorm. Wat vinden zij poëzie? Herman De Coninck heeft prachtige gedichten geschreven over poëzie. Lees samen met de leerlingen en luister naar hun mening. Is een tekst poëzie omwille van de vorm of de inhoud, of een combinatie, of nog iets anders? Zijn liedjesteksten poëzie? Bekijk ook de gedichten van Brian Bilston. Zijn gedichten zijn vaak grappig en hun vorm draagt bij tot de betekenis, maar zijn een opeenvolging van woorden poëzie omdat ze in de vorm van een gedicht staan? Veel om over te praten met je leerlingen!

• Een haast nog moeilijkere vraag is ‘Wat is het nut van poëzie?’. Hierbij kunnen de gedichten van Herman De Coninck een opstap zijn naar het vinden van een antwoord. Op het einde van het lange gedicht “Asphodel, That Greeny Flower.” schrijft William Carlos Williams “It is difficult / to get the news from poems / yet men die miserably every day / for lack / of what is found there.” Iets om over na te denken en over te discussiëren met je leerlingen. Tip: laat de Vreemde-taalleerkrachten je helpen om de gedichten met de leerlingen te vertalen zodat deze ook kunnen gebruikt worden in de discussiegesprekken met alle partners in de volgende stappen van het project.

• Laat je leerlingen zichzelf voorstellen, en hun ideeën en voorkennis delen. Dit kan via Padlet, Flip, de TwinSpace…. Op basis hiervan kan je internationale teams maken: op basis van hun kennis en kunde, interessevelden en/of leeftijd. In stap 5 vind je verschillende projectideeën. Je kan je leerlingen hun favoriete opdracht laten kiezen en op basis hiervan hen verdelen in internationale teams. Je kan leerlingen ook hun favoriete gedicht laten meebrengen en/of voorlezen.

3. Oriëntatie

Organiseer een discussieforum of online debat waarin de teams van verschillende landen discussiëren over wat jullie al in de klas besproken hebben in de vorige stappen. Dit kan in de TwinSpace.

• Bespreek theorie rond poëzie. Dit kan parallel met de partnerklassen. Daarna kan je ook een discussieforum of online meeting organiseren waarin de leerlingen vervolgens hun ideeën delen met de partnerleerlingen.
• Lees, bekijk en bespreek samen de schoonheidsstereotypes die er zijn in de verschillende landen. Je kan de filmpjes van de DOVE-campaign gebruiken. Je kan hiervoor ook samenwerken met de leerkrachten Plastische opvoeding of kunst(geschiedenis).
• Zijn de schoonheidsidealen voor mannen en vrouwen hetzelfde in de partnerlanden?

Geef uitdagende onderwerpen waar leerlingen over kunnen discussiëren in een debat over poëzie. Laat de leerlingen verschillende rollen aannemen (al dan niet in internationale teams). Kunnen zij zich inleven in de rol van auteur, leerkracht, enthousiaste lezer, bibliothecaris…?

Deze onderwerpen hebben vaak een link met wat al besproken werd in de voorgaande stappen: wat is poëzie? Wat is het nut van poëzie? Neem er gerust de gedichten van Herman De Coninck en de quote van WC Williams nog eens bij.

1. De rol van poëzie in de moderne samenleving:
   • Filosoof: Wat is de rol van poëzie nu en is deze anders dan in de loop van de geschiedenis?
   • Auteur: Pleit voor het belang van poëzie als een kunstvorm die emoties, ideeën en ervaringen op een unieke manier kan overbrengen.
   • Bibliothecaris: Bespreekt de uitdagingen en kansen bij het bevorderen van poëzie en het stimuleren van leesinteresse in de huidige tijd.
2. Poëzie in het onderwijs:
   • Leerkracht: Verdedigt waarom poëzie een essentieel onderdeel van het curriculum zou moeten zijn en hoe het creatieve en analytische vaardigheden kan ontwikkelen. Wil de leerlingen het nut van poëzie uitleggen.
   • Leerling: Deelt persoonlijke ervaringen met poëzie in de klas. Waarom zou je gedichten lezen?
3. De impact van poëzie op maatschappelijke kwesties:
   • Journalist: Onderzoekt hoe dichters poëzie gebruiken om aandacht te vragen voor sociale en politieke problemen. Bekijk bijvoorbeeld wat er gebeurde met de stadsdichters in Antwerpen. Waarom is dit een belangrijke gebeurtenis? Waarom is dit gewoon een fait divers? Lees hier meer.
   • Poëzielezer: Bespreekt hoe poëzie hen bewust heeft gemaakt van bepaalde maatschappelijke kwesties en hoe het hun perspectieven heeft veranderd. Deze lezer denkt bijvoorbeeld aan de dagelijkse gedichten van de moderne rederijker Stijn De Paepe.
   • HLN-lezer: Vindt het allemaal zeer overroepen. Poëzie dient tot niets en stadsdichters zijn geldverspilling dat beter besteed kan worden aan nuttiger zaken zoals onderwijs, gezondheidszorg en pensioenen. Hiervoor betaalt de gewone man geen belastingen.
4. Traditionele poëzie versus moderne poëzie:
   • Auteur 1: Verdedigt de waarde van traditionele poëzievormen zoals sonnetten en haiku’s en hun blijvende relevantie.
   • Auteur 2: Deelt hun voorkeuren voor moderne vrije verspoëzie en hoe het hen in staat stelt zich vrijer uit te drukken.
   • Lezers: Hebben het moeilijk om in de moderne gedichten ‘poëzie’ te herkennen. Dit is zoals geklad op een doek en dat in een museum hangen: geen kunst dus.
5. Poëzie en identiteit:
   • Lezer: Bespreekt hoe poëzie hen heeft geholpen bij het begrijpen van hun eigen identiteit en culturele achtergrond. Deze lezer heeft bijvoorbeeld erg genoten van het gedicht van ‘The hill we climb’ van Amanda Gorman.
   • Leerkracht: Benadrukt de waarde van poëzie als een middel om empathie en begrip voor verschillende identiteiten te bevorderen.
6. Toegankelijkheid van poëzie:
   • Bibliothecaris: Bespreekt hoe bibliotheken poëzie kunnen promoten en toegankelijk maken voor alle leeftijden en achtergronden.
   • Leerling: Heeft niet het gevoel dat poëzie iets voor jongeren is. Deelt ideeën over hoe poëzie aantrekkelijk kan worden gemaakt voor jongere lezers. Denkt bijvoorbeeld aan de dagelijkse gedichten van de moderne rederijker Stijn De Paepe. Deze gedichten kan hij wel begrijpen.
7. Poëzie en emoties:
   • Auteur: Legt uit hoe poëzie kan helpen bij het uiten van complexe emoties en het verwerken van persoonlijke ervaringen.
   • Lezer: Deelt hoe poëzie hen heeft geholpen bij het omgaan met moeilijke emoties en gebeurtenissen. Weer wijzen we graag naar de betreurde Stijn De Paepe let het prachtige ‘Wat helpt’. Hier, in een Radio 2-uitzending over peptalk, hoor je hem de tekst zelf voorlezen. Je hoort ook een stukje over Amanda Gorman en de toegankelijkheid van haar gedicht.

4. Toepassen

Bij de debatten heb je de interessevelden en kennis van de leerlingen gepeild en aangewakkerd. Je vormt internationale teams op basis van kennis en kunde, interessevelden en/of ervaring.

Zoek liedjes waarin stereotypes gebruikt worden. Luister samen met je partners. Vinden zij dezelfde stereotypes terug in de lyrics?

Hier zijn enkele liedjes waarin stereotype schoonheidsidealen worden gebruikt of waar kritiek op wordt gegeven:

1. “Pretty Hurts” van Beyoncé:
   • Onderwerp: Beyoncé behandelt de druk van de samenleving op vrouwen om aan stereotiepe schoonheidsidealen te voldoen.
   • Schoonheidsidealen: In de lyrics bekritiseert Beyoncé de nadruk op uiterlijk en hoe vrouwen zichzelf kunnen schaden door te proberen aan deze normen te voldoen. je ziet in de clip een scene over plastische chirurgie en het innemen van vermageringspillen. In hoeverre is komt dit authentiek en eerlijk over komende van een popster als Beyoncé voor wie uiterlijk toch een handelsmerk is en dus zeer belangrijk.
2. “All About That Bass” van Meghan Trainor:
   • Onderwerp: Dit liedje promoot het accepteren van je lichaam en verzet zich tegen de heersende schoonheidsnormen.
   • Schoonheidsidealen: Maghan Trainor bekritiseert de nadruk op een slank lichaamstype en benadrukt in plaats daarvan de schoonheid van verschillende lichaamsvormen. Door de nadruk op het verwerpen van het (geïdealiseerde)magere lichaamsideaal was er ook kritiek op de tekst. Met name één regel uit de tekst waarin Meghan het over ‘Skinny bitches’ heeft, viel niet bij iedereen goed. Critici spraken zelfs van Skinny bashing. Volgens de zangeres is daar niets van aan: dik of dun: iedereen moet zich goed voelen in zijn/haar vel is de boodschap.
3. “Cover Girl” van RuPaul:
   • Onderwerp: RuPaul viert persoonlijke expressie en zelfacceptatie, ongeacht de stereotypische schoonheidsnormen.
   • Schoonheidsidealen: Het lied moedigt aan om jezelf te zijn, zelfverzekerd te zijn en je eigen schoonheidsidealen te omarmen, ongeacht de verwachtingen van anderen. De tekst gaat over een beroemd fotomodel dat op de cover van tijdschriften staat en rode lopers bewandelt. Men gaat ervan uit dat modellen veel vertrouwen in hun uiterlijk hebben, en willen dat anderen dat ook hebben. .
4. “Supermodel (You Better Work)” van RuPaul:
   • Onderwerp: Het lied moedigt zelfvertrouwen en eigenwaarde aan, ongeacht hoe je eruitziet. De videoclip is een eerbetoon aan RuPaul’s vroege jeugd en zijn carrière in zowel de homogemeenschap als de mainstream cultuur. Het nummer gaat over een zwart meisje uit Detroit dat een succesvol model wordt. De zanger, RuPaul, moedigt de hoofdpersoon aan om te werken op de catwalk, naar links en rechts te draaien en te sashayen, shantayen.
   • Schoonheidsidealen: Het lied legt de nadruk op het belang van innerlijke schoonheid en persoonlijke kracht, ongeacht conventionele schoonheidsstandaarden. De tekst benadrukt dat wat je draagt er niet toe doet en dat alles de hoofdpersoon goed staat. Uiteindelijk is de boodschap van het lied om jezelf te omarmen en ervoor te gaan, wie je ook bent.
5. “Try” van Colbie Caillat:
   • Onderwerp: Colbie Caillat vraagt zich af of mensen hun ware zelf moeten verbergen om aan de verwachtingen van anderen te voldoen. Het nummer bevat een boodschap van zelfliefde gericht op vrouwen. “Het is vermoeiend om een vrouw te zijn,” vertelde Caillat aan Billboard magazine. “Dit nummer is niet om te zeggen dat we nooit make-up moeten dragen, maar om te zeggen dat het soms oké is om het niet te doen.”
   • Schoonheidsidealen: In de tekst wordt de druk om aan externe schoonheidsidealen te voldoen, benadrukt en moedigt aan om authentiek te zijn. De videoclip van het nummer laat een aantal vrouwen zien, waaronder Caillat zelf, die geleidelijk hun make-up, pruiken en nepwimpers verwijderen en hun natuurlijke schoonheid laten stralen. Caillat zei: “We hebben de video in omgekeerde volgorde opgenomen, we begonnen naakt en aan het einde eind eindigden we met het volledige haar en make-up, en vervolgens draaiden we de film om voor het eindproduct. Alle vrouwen waren geweldig. Mijn favoriet was de vrouw zonder haar,” voegde ze eraan toe. “Ik zag haar voor het eerst helemaal kaal, zonder make-up, met een enorme glimlach, ze was gewoon zo gelukkig en zelfverzekerd. Ze was zo mooi voor mij. En toen kregen we steeds meer haar en make-up op, en de volgende scène die ik zag waarin ze volledige make-up en een pruik droeg, had ik zoiets van: wie is deze vrouw? Ze was niet dezelfde persoon. Ze zag er nog steeds mooi uit, maar het was niet dezelfde schoonheid die ik zag toen ze bevrijd was en liet zien wie ze echt was.”

Deze liedjes behandelen verschillende aspecten van schoonheidsidealen, van het bevorderen van lichaamspositiviteit en zelfacceptatie tot het bekritiseren van de druk om aan externe normen te voldoen. Muziek kan dus dienen als een krachtig medium om maatschappelijke kwesties aan te kaarten en de discussie over schoonheid en zelfbeeld te bevorderen. Zijn jullie het daarmee eens?

Nu we naar muziek geluisterd hebben, en naar liedjes die de leerlingen (misschien) kennen, gaa we verder met poëzie.

Lees of luister naar Shakespeare’s sonnet 130 ‘My mistress’ eyes’. Vergelijk de steretypes met hoe zijn geliefde er echt uitziet. Hoe belangrijk is het uiterlijk in de liefde?

In dit sonnet beschrijft Shakespeare zijn geliefde op een onconventionele en eerlijke manier. In plaats van traditionele steretypes te gebruiken om haar te prijzen, zet hij haar af tegen conventionele schoonheidsstandaarden en erkent hij haar eigen unieke schoonheid.

In de eerste vier regels vergelijkt hij zijn geliefde met de klassieke stereotypen van schoonheid. Hij zegt dat haar ogen niet zo helder zijn als de zon, haar lippen niet zo rood als koraal, haar borsten niet zo vol als sneeuw wit is, en haar haren niet zo fijn als draden. Dit zijn stereotypen van schoonheid die vaak in de poëzie van die tijd werden gebruikt om vrouwen te prijzen.

Echter, in de volgende regels corrigeert Shakespeare zichzelf. Hij zegt dat hij nog nooit rozen heeft gezien die zo rood en wit zijn als in haar wangen, maar hij merkt op dat haar wangen niet dezelfde kleuren hebben als die rozen. Hij erkent dat sommige parfums aangenamer kunnen ruiken dan de adem van zijn geliefde. Hij beschrijft ook hoe haar stem niet zo muzikaal is als andere muziek die hij heeft gehoord.

Ondanks deze ‘negatieve’ vergelijkingen, verklaart Shakespeare in de laatste twee regels dat zijn liefde voor haar echt en oprecht is. Hij gelooft dat zijn liefde net zo waardevol en zeldzaam is als die van enige vrouw die met valse vergelijkingen is geprezen.

In dit sonnet doorbreekt Shakespeare bewust de gebruikelijke stereotypen van schoonheid en toont hij zijn liefde voor zijn geliefde om wie ze werkelijk is, niet om hoe ze zou moeten zijn volgens conventionele normen. Het gedicht is een eerbetoon aan haar echte, authentieke schoonheid en een weigering om zich te conformeren aan oppervlakkige stereotypen.

5. Teamwork

Het is belangrijk om duidelijke richtlijnen te geven voor samenwerking, taakverdeling en deadlines om ervoor te zorgen dat de internationale teams effectief kunnen samenwerken. Geef, indien mogelijk, ook een voorbeeld van wat je verwacht van de opdracht. Zorg de de leerlingen weten wat er van hen verwacht wordt.

In stap 3 konden de leerlingen hun mening al geven over verschillende onderwerpen. In deze opdrachten kunnen leerlingen in teams dieper ingaan op bepaalde topics. Je kan hen een opdracht toewijzen of hen laten kiezen uit verschillende opdrachten.

Maak internationale teams om samen een gedicht te schrijven over beauty stereotypes, om samen een gedicht te verfilmen, er een tekening bij te maken of een poëzieboekje samen te stellen… Meer ideeën vind je hier:

1. “Modern Beauty Ideals” Gedichtenreeks:
   • Opdracht: Laat elke school een moderne interpretatie schrijven van het gedicht ‘My mistress’ eyes’ waarin ze de traditionele schoonheidsidealen uitdagen en reflecteren op hedendaagse opvattingen over schoonheid.
   • Eindproduct: Een poëziebundel met de moderne interpretaties van het gedicht uit alle partnerlanden.
2. “Visual Poetry on Beauty”:
   • Opdracht: Vraag elke school om visuele gedichten te maken waarbij ze woorden combineren met afbeeldingen en illustraties om schoonheidsidealen in de samenleving te verkennen.
   • Eindproduct: Een online galerij met visuele gedichten die de diverse opvattingen over schoonheid in verschillende culturen weerspiegelen.
3. “Beauty in Nature” Collaborative Poem:
   • Opdracht: Laat internationale teams samenwerken aan het schrijven van een gezamenlijk gedicht waarin ze de schoonheid van de natuur en de diversiteit van landschappen uit hun eigen landen en regio’s vieren. Elke partnerklas kan een vers schrijven voor dit gedicht of elk internationaal team kan een vers schrijven, afhankelijk van de organisatie van je eTwinning-project.
   • Eindproduct: Een meertalig gedicht dat de schoonheid van de natuurlijke wereld weergeeft, geschreven door leerlingen uit verschillende landen.
4. “Breaking Beauty Stereotypes” Poetic Dialogue:
   • Opdracht: Organiseer een poëtische dialoog waarin leerlingen in de rollen van verschillende personages stappen en hun standpunten over schoonheidsidealen en stereotypes in de samenleving uitdrukken.
   • Eindproduct: Een video of audio-opname van de poëtische dialoog die de diversiteit van meningen en perspectieven toont.
5. “Multicultural Beauty” Haiku-expositie:
   • Opdracht: Laat leerlingen haiku-gedichten schrijven die de schoonheid van verschillende culturen en tradities uitbeelden.
   • Eindproduct: Een digitale haiku-expositie met illustraties die de diversiteit en rijkdom van de culturele schoonheid vieren.

6. Afsluiten: Evaluatie, reflectie en disseminatie & certificaten

• Deel je eindproducten via de TwinSpace op het ESEP-platform van eTwinning.
• Laat tijdens een online meeting of op het forum in de TwinSpace ervaringen en menigen delen.
• Op onze website met IT-tools voor je eTwinning-project vind je heel wat ideeën voor eindproducten die bij je project passen.
• Verlies goeie partners niet uit het oog! Hou de contactgegevens bij om toekomstige eTwinning-projecten op te starten. Moedig je partners en leerlingen aan om na het project contact te houden met partnerscholen en toekomstige samenwerking te verkennen.

Meer tips en tools om te reflecteren en je project te evalueren.

Geef de leerlingen een eTwinning-certificaat of diploma als beloning voor hun deelname aan het project. Je kan het template gebruiken om aan je kleuters een diploma of aan je leerlingen een certificaat te geven. In Canva kan je dit makkelijk zelf bewerken.

7. Tips

• Bied leerlingen een variatie aan gedichten aan. Let op dat deze aangepast zijn aan hun leeftijd, maar hou het uitdagend genoeg. Iedereen Leest kan je hier zeker en vast bij helpen! Iedereen leest geeft elk jaar ook lestips aan leerkrachten. Neem dus zeker een kijkje op https://www.poezieweek.com/lessuggesties.
• Werk samen met Cultuurkuur om met schrijvers aan de slag te gaan.
• Doe met met het 2-jaarlijks event van Cultuurkuur ‘De Gouden Poëziemedaille’ en de ‘Poëziesterren’.
• Betrek collega’s bij opdrachten die passen bij hun vak: Talen, Plastische opvoeding, kunst(geschiedenis), filosofie/ethiciek…
• Vind lesmateriaal op klascement.be. Ook Klasse heeft 8 lestips over poëzie voor jullie.
• Ben je van plan om een eTwinning-project op te starten? Bekijk dan onze checklist met links naar nuttige info en tools. Je kan ook de checklist in een Word-document vinden zodat je zelf kan afvinken welke stappen je al genomen hebt. Zo ben je er ook zeker van dat je op het einde van volgend schooljaar een Nationaal Kwaliteitslabel kan aanvragen.