Samen op avontuur in de natuur met je kleuters

Een eTwinning-project waarbij kleuters samenwerken om de natuur te verkennen, milieuproblemen te begrijpen en duurzaamheid te bevorderen, terwijl ze tegelijkertijd vaardigheden ontwikkelen.

Kleuters communiceren met de partnerklassen!

Het is niet evident, maar zeker wel mogelijk om kleuters die elkaars taal niet spreken toch effectief te laten samenwerken en communiceren in een eTwinning-project. Voor we het eTwinning-project ‘Samen op avontuur in de natuur’ uitwerken, willen we je hiervoor enkele praktische tips geven.

1. Visuele communicatie: Maak gebruik van visuele hulpmiddelen, zoals foto’s, tekeningen en pictogrammen, om ideeën en boodschappen over te brengen. Kleuters kunnen bijvoorbeeld tekeningen maken om hun partners te laten zien wat ze willen delen of vragen. Introduceer emoji’s en eenvoudige pictogrammen om emoties of acties uit te drukken. Bijvoorbeeld, een lachende emoji om blijheid te tonen. Deel foto’s van kleuters en hun activiteiten in de klas. Dit kan een uitgangspunt zijn voor gesprekken en vergelijkingen tussen klassen.
2. Eenvoudige taal: Gebruik eenvoudige en duidelijke taal bij het communiceren met kleuters, en moedig hen aan hetzelfde te doen. Vermijd complexe zinnen en gebruik korte en begrijpelijke woorden en zinnen.
3. Beeldverhalen: Maak beeldverhalen met afbeeldingen en eenvoudige tekst om verhalen of boodschappen te delen. Dit kan de kleuters helpen om samen een verhaal te creëren.
4. Videoberichten: Gebruik korte videoberichten waarin kleuters hun partners begroeten, zingen of iets over zichzelf vertellen. Beeld en geluid kunnen helpen bij de communicatie.
5. Gezamenlijke projecten: Moedig gezamenlijke projecten aan waarbij beide klassen samenwerken aan activiteiten zoals tekeningen, knutselwerk of presentaties. Dit kan eenvoudige samenwerking stimuleren en ze hoeven bij het maken van een collage, bijvoorbeeld, geen taal te gebruiken.
6. Online vertaalhulpmiddelen: Maak gebruik van online vertaalhulpmiddelen om eenvoudige zinnen of woorden te vertalen als dat nodig is. Zorg ervoor dat de vertaling begrijpelijk is voor kleuters.
7. Geduld en begrip: Leer kleuters over geduld en begrip voor anderen. Ze kunnen leren dat hoewel ze verschillende talen spreken, ze nog steeds vrienden kunnen zijn en van elkaar kunnen leren.
8. Videoconferenties: Organiseer videoconferenties waarbij kleuters elkaar kunnen zien en horen. Dit kan de betrokkenheid vergroten en kleuters in staat stellen om gezichtsuitdrukkingen en non-verbale communicatie te begrijpen.

Door deze praktische tips te volgen en creatieve manieren te vinden om kleuters te laten communiceren en samenwerken, kunnen ze een rijke leerervaring opdoen, ondanks taalverschillen.

Aan de slag!

Ga je aan de slag met dit eTwinning-project? Gebruik onze checklist zodat je geen stappen overslaat. Zo ben je er ook zeker van dat je alle nodige informatie hebt om op het einde van het schooljaar een Nationaal Kwaliteitslabel aan te vragen voor je eTwinning-project.

.

Je vindt dit project en andere projectideeën, samen met nuttige IT-tools om in elk fase van je eTwinning-project te gebruiken, op onze IT-tools-website.

Doelstellingen:

• Bewustwording van de natuur: Kleuters zullen leren en waarderen wat de natuur te bieden heeft door directe ervaringen, zoals natuurwandelingen en observatie van lokale flora en fauna.
• Begrip van milieuproblemen: Kleuters zullen eenvoudige milieuproblemen begrijpen, zoals zwerfafval, recycling en behoud van natuurlijke hulpbronnen, en zullen de impact van deze problemen op hun lokale omgeving begrijpen.
• Bevordering van duurzaamheid: Het project zal kleuters aanmoedigen om duurzame gewoonten te ontwikkelen, zoals hergebruik en energiebesparing, zodat ze een actieve rol kunnen spelen in het behoud van het milieu.
• Cultuuruitwisseling: Kleuters zullen kennismaken met de cultuur van hun partners en begrip ontwikkelen voor de verschillende manieren waarop mensen over de hele wereld omgaan met de natuur en duurzaamheid.
• Samenwerking en communicatie: Het project zal kleuters leren samenwerken met leeftijdsgenoten in andere landen, waarbij ze communicatie- en samenwerkingsvaardigheden ontwikkelen.
• Creatieve expressie: Kleuters zullen hun creativiteit uiten door middel van tekeningen, foto’s, brieven en video’s om hun gedachten en gevoelens over de natuur, milieuproblemen en duurzaamheid te delen.

Stappenplan voor het eTwinning-project:

Stap 1: Projectvoorbereiding

• Maak een TwinSpace met je projectpartners. In een TwinSpace kan je ook je leerlingen toevoegen, maar met kleuter is dit minder praktisch. Je vindt een stappenplan en handleiding om een eTwinning-account aan te maken en een TwinSpace te maken op onze website.

• Maak een projectteam van leerkrachten van verschillende scholen die willen deelnemen aan het eTwinning-project. Op zoek naar partners? Bekijk hier hoe je partners kan vinden.
• Bepaal de doelgroep (leeftijd en niveau) voor het project. Je partners kunnen met andere leeftijdsgroepen werken, maar zorg ervoor dat dit op voorhand goed besproken is zodat het niet frustrerend wordt bij het maken van de opdrachten.

Maak een duidelijke tijdslijn met activiteiten, verwachtingen en deadlines. Hou rekening met de lesroosters, vakanties, uitstappen, examenperiodes… van alle partners. Wees flexibel, maar hou je aan de afgesproken deadlines om frustraties te vermijden.

Een voorbeeld van een tijdslijn vind je hier:

Stap 2: Projectintroductie

Doel: Door deze activiteiten worden de kleuters enthousiast gemaakt voor het project en krijgen ze de kans om te leren over elkaars omgeving. Ze leren ook al vroeg over de waarde van natuur en milieubewustzijn. Het delen van video’s en afbeeldingen maakt de introductie persoonlijk en boeiend, en kleuters kunnen zich beter inleven in de leefwereld van hun partners.

Activiteiten:

• Video introduceren:
  • Leerkrachten kunnen afzonderlijke korte video’s maken waarin ze zichzelf voorstellen en vertellen over hun lokale natuur en milieu. Ze kunnen bijvoorbeeld zeggen: “Hallo, ik ben [Naam] en dit zijn mijn kleuters. We wonen in [Plaats] en hier is onze lokale natuur. We hebben prachtige bossen, meren en veel dieren, zoals vogels en eekhoorns.” Leerkrachten kunnen dit in eenvoudige taal uitleggen zodat kleuters het begrijpen. Je kan zelf het woord voeren in het Engels zodat je partners je begrijpen en ter ondersteuning voor de kleuters foto’s en/of afbeeldingen gebruiken.
  • Leerkrachten kunnen de video’s delen via e-mail of een online platform zoals YouTube of Google Drive en vervolgens de link delen met hun partnerklas. Je kan ook video’s meteen op de TwinSpace uploaden bij ‘materialen’. Hier kan je voor elke klas of per opdracht een mapje aanmaken zodat het overzichtelijk blijft.

• Tekeningen of foto’s van de lokale natuur:
  • Leerkrachten kunnen met hun kleuters de natuur verkennen en hen aanmoedigen om tekeningen of foto’s te maken van wat ze interessant of mooi vinden. Bijvoorbeeld, “Wat vind je het leukst aan de natuur in onze omgeving? Teken het op dit papier en vertel me waarom je het hebt gekozen.”
  • Het is belangrijk om de kleuters te laten begrijpen dat ze de natuur respectvol moeten benaderen en geen schade mogen toebrengen aan planten of dieren.

• Deelproces met partnerklas (zie ook puntje 4):
  • Nadat de video’s en tekeningen/foto’s zijn gemaakt, kunnen de leerkrachten deze delen met hun partnerklas via eTwinning-berichten of een gedeeld online platform.
  • Leerkrachten kunnen ook vragen stellen, zoals “Wat is er anders in jullie natuurlijke omgeving?” om de partners te stimuleren om te reageren en hun eigen lokale natuur te introduceren.

Stap 3: Verken de natuur rondom jou

Doel: Door kleuters actief te laten deelnemen aan natuurwandelingen, leren ze op een praktische manier over de natuur, dieren en planten. Ze ontwikkelen observatievaardigheden en leren om respectvol om te gaan met de natuur. Het delen van tekeningen en foto’s met de partnerklas zorgt voor betrokkenheid en stimuleert discussies over de verschillen en overeenkomsten in hun natuurlijke omgevingen. Laat hen vertellen of tekenen over wat ze van de partnerklas gezien en geleerd hebben: zo werken ze echt actief samen met de partnerklas.

Activiteiten:

1. Natuurwandeling:
   • Plan een natuurwandeling voor de kleuters in beide klassen. Kies een geschikte locatie, zoals een nabijgelegen park, bos, speelplaats, of zelfs de schooltuin.
   • Zorg voor begeleiding en toezicht door leerkrachten en eventueel ouders of vrijwilligers, afhankelijk van de grootte van de groep kleuters. Zo betrek je ook mensen van buiten de school bij je eTwinning-project.
2. Observeren van dieren en planten:
   • Tijdens de wandeling moedigen leerkrachten de kleuters aan om dieren, planten en andere natuurlijke elementen te observeren. Stel vragen als: “Wat voor dieren zie je? Welke kleur hebben de bladeren van de bomen? Zijn er vogels die je kunt horen?”
   • Leerkrachten kunnen wijzen op verschillende soorten bomen, bloemen, insecten en dieren om de nieuwsgierigheid van de kleuters te prikkelen.
3. Tekenopdrachten en fotografie:
   • Na de wandeling kunnen kleuters tekeningen maken van wat ze hebben gezien. Ze kunnen proberen de dieren, planten en andere natuurlijke elementen na te bootsen.
   • Leerkrachten kunnen ook eenvoudige wegwerpcamera’s of mobiele telefoons gebruiken om foto’s te maken van de ontdekte elementen.

Stap 4. Deelproces met de partnerklas: TwinSpace en online meetings

Doel: Door kleuters actief te betrekken bij het verkennen van wat ze van de partnerklas ontvangen, wordt het leren interactief en betekenisvol. Ze ontwikkelen begrip, nieuwsgierigheid en een gevoel van verbondenheid met leeftijdsgenoten in andere delen van de wereld. Dit draagt bij aan de doelen van het project, waaronder het bevorderen van bewustwording en begrip van natuur, milieu en duurzaamheid, evenals culturele diversiteit.

Activiteiten:

1. Briefwisseling en uitwisseling van tekeningen/foto’s:
   • Leerkrachten kunnen brieven van de partnerklas voorlezen of samen met de kleuters lezen. Ze kunnen de kleuters vragen stellen over wat ze in de brieven hebben gelezen, bijvoorbeeld: “Wat hebben onze vrienden in [Partnerland] ons verteld?”
   • Laat kleuters de ontvangen tekeningen en foto’s zorgvuldig bekijken en bespreken wat ze interessant of anders vinden in vergelijking met hun eigen natuurlijke omgeving.
2. Vragen en discussies:
   • Organiseer klassikale of groepsdiscussies waarin kleuters vragen kunnen stellen aan de partnerklas en hun eigen ervaringen kunnen delen. Dit kan resulteren in boeiende gesprekken, zoals “Hebben jullie ook eekhoorns in jullie bos? Vertel ons meer over ze!” De leerkrachten treden op als tolk. Laat de kleuters gerust tekeningen, foto’s, gebaren gebruiken om te laten weten wat ze willen zeggen tegen elkaar.
   • Moedig kleuters aan om antwoordbrieven te schrijven waarin ze vragen beantwoorden en meer details delen over hun eigen omgeving.
3. Samenwerken:
   • Betrek kleuters in gezamenlijke projecten met de partnerklas. Bijvoorbeeld, als de partnerklas een speciale vogel heeft geïdentificeerd, kunnen beide klassen samenwerken om informatie over die vogel te verzamelen en een gezamenlijke presentatie of collage te maken.
   • Gebruik online platforms of videoconferenties om kleuters van beide klassen in staat te stellen in real-time te communiceren en aan gezamenlijke projecten te werken.
4. Cultuuruitwisseling:
   • Benadruk het culturele aspect van de uitwisseling. Leer kleuters over de tradities, gewoonten en feesten in het partnerland.
   • Organiseer culturele uitwisselingsactiviteiten, zoals het maken van traditionele gerechten, liedjes zingen of dansen uit het partnerland.

Stap 5. Leer over milieuproblemen

Doel: Door actief te discussiëren over milieuproblemen en concrete stappen te ondernemen, ontwikkelen kleuters begrip en betrokkenheid bij de bescherming van het milieu. Het delen van foto’s en het bespreken van milieuproblemen met de partnerklas stimuleert dialoog en bewustwording over deze kwesties op wereldniveau. Samenwerken aan een gezamenlijke milieuactie versterkt het gevoel van verantwoordelijkheid en het vermogen om positieve veranderingen teweeg te brengen.

Activiteiten:

1. Bespreken van milieuproblemen:
   • Leerkrachten kunnen in de klas eenvoudige gesprekken voeren over milieuproblemen die relevant zijn voor kleuters, zoals afvalvermindering en recycling. Gebruik concrete voorbeelden en taal die passend is voor hun leeftijd, bijvoorbeeld: “Waarom is het belangrijk om ons afval op de juiste manier weg te gooien?”
   • Laat kleuters hun eigen ideeën delen over waarom het milieu belangrijk is en hoe ze kunnen helpen. Mogelijke milieuproblemen om te bespreken met kleuters en waarmee zij zelf iets kunnen doen:
     • Watervervuiling: Leer kleuters over het belang van schoon water en hoe waterbronnen kunnen worden vervuild door afvalwater, chemicaliën en afvalstoffen. Ze kunnen leren over eenvoudige waterbesparende maatregelen, zoals het sluiten van de kraan tijdens het tandenpoetsen.
     • Energieverspilling: Toon kleuters hoe energieverspilling bijdraagt aan klimaatverandering en leer hen over eenvoudige manieren om energie te besparen, zoals lichten uitschakelen wanneer ze de kamer verlaten.
     • Ontbossing: Bespreek met kleuters waarom bossen belangrijk zijn en hoe ontbossing schadelijk is voor het milieu en dieren. Ze kunnen bomen planten in de schooltuin of in de buurt van de school om het belang van bebossing te benadrukken.
     • Luchtkwaliteit: Leer kleuters over de kwaliteit van de lucht die we inademen en hoe vervuiling de gezondheid kan beïnvloeden. Ze kunnen onderzoeken hoe ze de luchtkwaliteit in hun omgeving kunnen verbeteren.
     • Biodiversiteit: Ontdek samen met kleuters de diversiteit van planten en dieren in de natuur en waarom het behoud van biodiversiteit essentieel is. Ze kunnen vogels voeren of insectenhotels bouwen om lokale dieren te helpen.
     • Recycling en hergebruik: Leer kleuters over het belang van recycling en hergebruik van materialen, zoals papier, glas en plastic. Ze kunnen recyclingbakken maken en recyclen in de klas aanmoedigen.
     • Klimaatverandering: Op een eenvoudige manier kunnen kleuters leren over de basisprincipes van klimaatverandering en wat ze kunnen doen om het klimaat te helpen, zoals minder autorijden en meer lopen of fietsen.
   • Elk van deze milieuproblemen kan worden geïntegreerd in educatieve activiteiten die passen bij de leeftijd en het begripsniveau van kleuters. Door hen bewust te maken van deze kwesties en hen eenvoudige actiestappen te leren, kunnen kleuters een waardevolle rol spelen bij het bevorderen van milieubewustzijn en duurzaamheid.
2. Afvalvermindering en recycling:
   • Organiseer activiteiten in de klas waarbij kleuters leren over afvalvermindering en recycling. Bijvoorbeeld, laat ze zien hoe ze papier kunnen recyclen door gebruikte tekeningen opnieuw te gebruiken.
   • Moedig kleuters aan om afvalbewuste gewoonten te ontwikkelen, zoals herbruikbare bekers en tassen gebruiken in plaats van wegwerpartikelen.
3. Deelproces met partnerklas:
   • Leerkrachten kunnen kleuters aanmoedigen om foto’s te maken van milieuproblemen in hun eigen omgeving, zoals zwerfafval, en deze foto’s delen met de partnerklas via eTwinning-berichten of een gedeeld online platform.
   • Leerkrachten kunnen vragen stellen aan de partnerklas, zoals “Zien jullie ook zwerfafval in jullie omgeving? Wat denken jullie dat we hieraan kunnen doen?”
4. Gezamenlijke milieuactie:
   • Organiseer een gezamenlijke milieuactie waarbij kleuters van beide klassen betrokken zijn. Bijvoorbeeld, ze kunnen samen een opruimactie in de schoolomgeving plannen om zwerfafval op te ruimen.
   • Laat kleuters nadenken over manieren waarop ze de impact van milieuproblemen in hun eigen omgeving kunnen verminderen.
5. Terugkoppeling en Reflectie:
   • Moedig kleuters aan om te reflecteren op hun ervaringen en wat ze hebben geleerd over milieuproblemen en oplossingen.
   • Bespreek wat de partnerklas heeft gedeeld en hoe ze gezamenlijk een verschil kunnen maken.

Laat je kleuters ook zoveel mogelijk in samenwerken.

Stap 6. Duurzame activiteiten

Doel: Door samen te werken aan duurzame activiteiten en een gemeenschappelijk eindproduct te creëren, ervaren kleuters een gevoel van verbondenheid met hun partners en begrijpen ze dat hun inspanningen impact hebben. Dit bevordert niet alleen milieubewustzijn, maar ook samenwerking en begrip tussen kleuters uit verschillende landen in Europa.

Activiteiten:

1. Duurzame kunstwerken met gerecycleerde materialen:
   • Leer kleuters over recycling en hergebruik door materialen zoals oude kranten, karton, en plastic flessen te verzamelen. Laat ze samen met hun partnerklas gerecycleerde materialen gebruiken om kunstwerken te maken, zoals collages, sculpturen of schilderijen.
   • Zorg ervoor dat de kleuters in beide klassen foto’s maken van hun kunstwerken en deze delen met hun partners via eTwinning-berichten of een gedeeld online platform.
   Samenwerking met de partnerklas:
   • Laat de klassen elk een deel van het kunstwerk maken, bijvoorbeeld de ene klas creëert de basis van een sculptuur en de andere klas voegt daar creatieve elementen aan toe.
   • Wissel foto’s van de afzonderlijke delen uit en laat de partnerklas beslissen hoe ze hun deel aan het kunstwerk willen toevoegen.
2. Boomplantactiviteit:
   • Plan een boomplantactiviteit met kleuters waarbij ze bomen in de buurt van de school planten. Bespreek het belang van bomen voor het milieu en de lucht die we inademen.
   • Laat kleuters in beide klassen foto’s maken van de boomplantactiviteit en hoe ze voor de bomen zorgen.
   Samenwerking met de partnerklas:
   • Zorg voor een gemeenschappelijk plantmoment waarbij beide klassen gelijktijdig bomen planten. Dit kan worden gecoördineerd via een videoconferentie, zodat de kleuters in beide klassen de gelegenheid hebben om met elkaar te communiceren terwijl ze bomen planten.
   • Deel foto’s en video’s van de boomplanting met elkaar om de voortgang te laten zien en het belang van de activiteit te benadrukken.
3. Gemeenschappelijk eindproduct:
   • Laat kleuters in beide klassen nadenken over een gemeenschappelijk eindproduct dat voortkomt uit de duurzame activiteiten. Dit kan een gezamenlijke kunstexpositie zijn met hun gerecycleerde kunstwerken en informatie over de boomplantactiviteit.
   • Laat de kleuters samenwerken aan de samenstelling van dit eindproduct en de presentatie ervan.

Stap 7. Evaluatie, reflectie en disseminatie

Doel: Het afsluitend evenement is een belangrijk moment waarbij kleuters de kans krijgen om hun prestaties te delen, hun begrip van milieukwesties te verdiepen en hun banden met leeftijdsgenoten uit andere landen te versterken. Het bevordert ook het gevoel van prestatie en bewustwording van hun rol in het bevorderen van duurzaamheid.

Praktische voorbeelden

1. Reflectie en ervaringen delen:
   • Organiseer reflectiesessies in beide klassen waar kleuters kunnen nadenken over wat ze hebben geleerd tijdens het project en welke impact hun acties kunnen hebben op de natuur en het milieu.
   • Laat kleuters hun gedachten en ervaringen delen, bijvoorbeeld door in kleine groepen te praten of door individuele reflectieverslagen te tekenen of schrijven.
2. Virtuele bijeenkomst:
   • Plan een afsluitend virtueel evenement, zoals een videoconferentie, waarbij de kleuters van beide klassen elkaar kunnen ontmoeten en hun projecten, tekeningen en foto’s kunnen delen.
   • Tijdens deze bijeenkomst kunnen kleuters vragen stellen aan hun partners en meer te weten komen over hun ervaringen en projectresultaten.
3. Gezamenlijke presentatie:
   • Laat kleuters gezamenlijke presentaties voorbereiden waarin ze de hoogtepunten van hun project benadrukken. Dit kunnen diavoorstellingen zijn met foto’s, tekeningen en verhalen over hun ervaringen.
   • Deel deze presentaties met de partnerklas via eTwinning-berichten of een gedeeld online platform.
4. Afsluitend reflectieverslag:
   • Moedig kleuters aan om een afsluitend reflectieverslag te tekenen, vertellen of schrijven waarin ze beschrijven wat ze hebben geleerd en hoe het project hun kijk op natuur, milieu en duurzaamheid heeft veranderd.
   • Leerkrachten kunnen deze verslagen delen met de partnerklas.
5. Dankbetuiging en toekomstige plannen:
   • Laat kleuters een bedankingsbriefje maken voor hun partners. Na al dat online samenwerken, mag er ook wel nog eens een briefje per post verstuurd worden.
   • Bespreek toekomstige plannen voor duurzaamheidsinitiatieven in de klas en hoe kleuters kunnen blijven werken aan milieubewustzijn.
   • Verlies goeie partners niet uit het oog! Hou de contactgegevens bij om toekomstige eTwinning-projecten op te starten. Moedig je partners en leerlingen aan om na het project contact te houden met partnerscholen en toekomstige samenwerking te verkennen.

Geef je kleuters een eTwinning-certificaat of diploma als beloning voor hun deelname aan het project. Je kan het template gebruiken om aan je kleuters een diploma of aan je leerlingen een certificaat te geven. In Canva kan je dit makkelijk zelf bewerken.

Je kan je project-resulaten ook delen binnen en buiten de schoolmuren, met collega’s, ouders, andere eTwinning-partners. Ook wij van eTwinning Vlaanderen willen graag jullie good practices delen. Je kan je projectresultaten en ervaringen altijd mailen naar eTwinning@epos-vlaanderen.be. Op onze website met IT-tools voor je eTwinning-project vind je heel wat ideeën voor eindproducten die bij je project passen.

Meer tips en tools om te reflecteren en je project te evalueren.

Je kan je voor de (zelf)evaluatie en reflectie voor en na het project ook baseren op onderstaand voorbeeld.

EXTRA TIPS

• Samenwerking met het MOS-team op school om duurzaamheidsinitiatieven op school te bevorderen. Bekijk en implementeer ideeën van de MOS-website.

• Ben je van plan om een eTwinning-project op te starten? Bekijk dan onze checklist met links naar nuttige info en tools. Je kan ook de checklist in een Word-document vinden zodat je zelf kan afvinken welke stappen je al genomen hebt. Zo ben je er ook zeker van dat je op het einde van volgend schooljaar een Nationaal Kwaliteitslabel kan aanvragen.